Dzikie zwierzęta coraz częściej wchodzą w interakcje z człowiekiem, niestety często powodując liczne szkody w szczególności w rolnictwie. W całości bądź w części zostają zniszczone uprawy i płody rolne oraz pogłowia zwierząt gospodarskich. W związku z powyższym można starać się o odszkodowanie w związku ze szkodami za względu na wyrządzone szkody przez zwierzynę łowną. W zależności od zwierzęcia oraz położenia danej uprawy odszkodowania należy dochodzić u innego zarządcy terenu.
W przypadku szkód wyrządzonych przez dziki, łosie, jelenie, daniele i sarny, na obszarach obwodów łowieckich polnych i leśnych obowiązanym do wynagrodzenia szkody będzie dzierżawca lub zarządca obwodu łowieckiego. Na teranie Gminy Piątnica obecnie swoje obwody łowieckie mają wyznaczone takie koła łowieckie jak:
- Koło Łowieckie ,,Słonka” z siedzibą pod adresem: ul. Łomżyńska 23, 18-312 Rutki Kossaki – w obwodzie łowieckim nr 151,
- Koło Łowieckie „TROP” w Białymstoku z siedzibą pod adresem: ul. Jurowiecka 33, 15-101 Białystok – w obwodzie łowieckim nr 133,
- Koło Łowieckie „Towarzystwo Prawidłowego Myślistwa w Ziemi Łomżyńskiej” z siedziba pod adresem: ul. Kazańska 4/24, 18-400 Łomża – w obwodach łowieckich nr 152,153,154174.
Aby uzyskać wynagrodzenie za poniesione straty należy złożyć wniosek o oszacowanie szkody. Może go złożyć poszkodowany właściciel albo posiadacz gruntów rolnych do dzierżawcy albo zarządcy obwodu łowieckiego. Wniosek składa się w postaci papierowej albo elektronicznej w terminie 3 dni od dnia stwierdzenia szkody. Ponadto poza okresem wegetacyjnym – w terminie umożliwiającym szacowanie szkody przed doprowadzeniem uszkodzonego obszaru do stanu pierwotnego przed rozpoczęciem wegetacji, lub w okresie wegetacyjnym – w terminie 3 dni od dnia jej stwierdzenia.
Wniosek musi zawierać:
- imię i nazwisko albo nazwę, adres miejsca zamieszkania albo adres i siedzibę oraz numer telefonu właściciela albo posiadacza gruntów rolnych,
- wskazanie miejsca wystąpienia szkody,
- wskazanie rodzaju uszkodzonej uprawy lub płodu rolnego.
Do wniosku należy dołączyć dokument potwierdzający prawo własności oraz oznaczenie rodzaju gruntu na którym wystąpiła szkoda oraz umowę dzierżawy w przypadku dzierżawienia działki. Do wniosku można dołączyć także materiał graficzny, nagranie wideo zniszczonego fragmentu pola lub zdjęcie, które mogą usprawnić procedurę oględzin poniesionych strat.
Szacowania szkód dokonuje zespół składający się z przedstawiciela wojewódzkiego ośrodka doradztwa rolniczego, przedstawiciela dzierżawcy albo zarządcy obwodu łowieckiego oraz właściciela albo posiadacza gruntów rolnych, na terenie których wystąpiła szkoda. Należy pamiętać, że niestawiennictwo właściciela albo posiadacza gruntów rolnych lub przedstawiciela wojewódzkiego ośrodka doradztwa rolniczego nie wstrzymuje dokonania szacowania szkód. Szacowanie szkody składa się z oględzin oraz szacowania ostatecznego, podczas których są brane różne parametry pozwalające oszacować faktycznie poniesione straty. Oględzin dokonuje się niezwłocznie, nie później niż w terminie 7 dni od dnia otrzymania wniosku. Wypłaty odszkodowania dokonuje dzierżawca albo zarządca obwodu łowieckiego w terminie 30 dni od dnia sporządzenia protokołu z szacowania ostatecznego, od którego nie wniesiono odwołania.
W przypadku szkód wyrządzonych przez zwierzęta łowne objęte całoroczną ochroną łosie, żubry, niedźwiedzie lub bobry na obszarach obwodów łowieckich polnych oraz obszarach niewchodzących w skład obwodów łowieckich oraz wyrządzonych przez dziki, jelenie, daniele i sarny na obszarach niewchodzących w skład obwodów łowieckich odpowiada Skarb Państwa reprezentowany przez zarząd województwa, który ma swoja siedzibę w Urzędzie Marszałkowskim Województwa Podlaskiego przy ul. M. Curie-Skłodowskiej 14, 15-097 Białystok. Wniosek zostanie przekazany do Departamentu Rolnictwa i Obszarów Wiejskich, który mieści się pod adresem ul. Kardynała Stefana Wyszyńskiego, 115-888 Białystok (tel. kontaktowy tel. 85 66 54 700; e-mail: row@podlaskie.eu).
Aby wszcząć procedurę oszacowania strat należy złożyć odpowiednie dokumenty między innymi takie jak:
- wniosek o odszkodowanie,
- wypis z rejestru gruntów o niepełnej treści i kopia mapy ewidencji gruntów i budynków (wystawiony nie wcześniej niż 1 miesiąc od dnia składania wniosku),
- dokument potwierdzający udzielenie pełnomocnictwa do dokonywania w imieniu poszkodowanego czynności prawnych związanych z postępowaniem odszkodowawczym, a w szczególności do uczestnictwa w oględzinach, ostatecznym szacowaniu szkód oraz składania podpisów w protokołach i innych dokumentach (w przypadku gdy poszkodowany nie może osobiście uczestniczyć w oględzinach i szacowaniu szkody a chce żeby ktoś uczestniczył w prowadzonych przez szacujących czynnościach)
- umowa dzierżawy w przypadku dzierżawienia działki.
Procedura szacowania odbywa się dwuetapowo, podobnie jak przy szkodach zgłaszanych do dzierżawcy lub zarządcy obwodu łowieckiego.
W skład obwodów łowieckich nie wchodzą:
- parki narodowe i rezerwaty przyrody, z wyjątkiem rezerwatów lub ich części, w których na obszarach wyznaczonych w planie ochrony lub zadaniach ochronnych nie zabroniono wykonywania polowania;
- tereny w granicach administracyjnych miast; jeżeli jednak granice te obejmują większe obszary leśne lub rolne, z obszarów tych może być utworzony obwód łowiecki lub mogą być one włączone do innych obwodów łowieckich;
- tereny zajęte przez miejscowości niezaliczane do miast, w granicach obejmujących zabudowania mieszkalne i gospodarcze z podwórzami, placami i ulicami oraz drogami wewnątrz tych miejscowości;
- budowle, zakłady i urządzenia, tereny przeznaczone na cele społeczne, kultu religijnego, przemysłowe, handlowe, składowe, transportowe i inne cele gospodarcze oraz obiekty o charakterze zabytkowym i specjalnym, w granicach ich ogrodzeń.
- tereny zajęte przez miejscowości niezaliczane do miast, w granicach obejmujących zabudowania mieszkalne i gospodarcze z podwórzami, placami i ulicami oraz drogami wewnątrz tych miejscowości – na podstawie Uchwały nr XXVII/332/2021 Sejmiku Województwa Podlaskiego z dnia 22 lutego 2021 r. (Dz. Urz. Woj. Podlaskiego z 2021 r. poz. 939) w sprawie dokonania podziału Województwa Podlaskiego na obwody łowieckie oraz zaliczenia obwodów łowieckich do kategorii o których mowa w art. 26a ust. 1 ustawy Prawo łowieckie.
W przypadku gdy szkoda powstała na terenie parków narodowych i rezerwatów w dalszym ciągu odpowiada Skarb Państwa, jednakże w tym przypadku jest on reprezentowany przez ich dyrekcję lub organ sprawujący nad nimi nadzór. W tym przypadku obowiązują inne terminy składania wniosków o ubieganie się o rekompensatę i przedstawię się to następująco:
- 2 dni roboczych od dnia stwierdzenia szkody – w przypadku szkody wyrządzonej w odniesieniu do zwierząt;
- 7 dni roboczych od dnia stwierdzenia szkody – w przypadku szkody w pasiece albo w budowli stawów rybnych w gospodarstwie rybackim;
- 7 dni roboczych od dnia stwierdzenia szkody i nie później niż 14 dni przed planowanym rozpoczęciem zbioru – w przypadku szkody w plonach na użytkach zielonych;
- umożliwiającym dokonanie szacowania szkody nie później niż 14 dni przed planowanym rozpoczęciem zbioru danej uprawy w roku, w którym wystąpiła szkoda – w przypadku szkody wyrządzonej w uprawach lub płodach rolnych;
- 2 miesięcy od dnia stwierdzenia szkody – w przypadku innej szkody.
We wniosku należy podać znacznie więcej danych, z tego względu należy bezpośrednio kontaktować się z odpowiedniki organami parku narodowego lub rezerwatu. Na terenie Gminy Piątnica należy wyróżnić Rezerwat przyrody Kalinowo, który jest nadzorowany przez Nadleśnictwo Łomża, które mieści się na ul. Nowogrodzkiej 60, 18-400 Łomża (tel. tel. 86 21 65 494; e-mail: lomza@bialystok.lasy.gov.pl). Ze wskazanym organem należy się kontaktować również w przypadku gdy szkody zostały wyrządzone przez zwierzęta łowne objęte całoroczną ochroną, na obszarach obwodów łowieckich leśnych.
Resumując przy ubieganiu się o rekompensatę za szkody wyrządzone w gospodarstwie rolnym najważniejszą kwestią jest ustalenie właściwego organu oraz rodzaju zwierzęcia. Jest to następstwem prawa łowieckiego, które zawęża odpowiedzialność dzierżawców i zarządców obwodów łowieckich do szkód wyrządzonych przez dziki, łosie, jelenie, daniele i sarny. Oznacza to, że jeśli uprawa zostanie uszkodzona przez zwierzęta objęte ochroną gatunkową, tj.: żubry, niedźwiedzie lub bobry to zgodnie z ustawą o ochronie przyrody, pomimo iż będzie to teren obwodu łowieckiego, za szkody w takiej uprawie odpowiada Skarb Państwa. Także, za szkody spowodowane przez łosie, pomimo że są ujęte w art. 47 ustaw prawo łowieckie w chwili obecnej, dopóki łoś objęty jest całoroczną ochroną, zgodnie z art. 50 Prawa łowieckiego odpowiada Skarb Państwa.
Podstawa prawna oraz przydatne linki:
- https://bip.wrotapodlasia.pl/cu/karty/rolnictwo/zgloszenie-szkody-w-uprawach-i-plodach-rolnych-wyrzadzonej-przez-zwierzeta-lowne-objete-caloroczna-ochrona-na-obszarach-obwodow-lowieckich-polnych-i-niewchodzacych-w-sklad-obwodow-lowieckich-oraz-za-szkody-wyrzadzone-w-uprawach-i-plodach-ro.html ,
- Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 16 kwietnia 2019 r. w sprawie szczegółowych warunków szacowania szkód w uprawach i płodach rolnych ( Dz. U. z 2019 r. poz. 776),
- Ustawa z dnia 13 października 1995 r. Prawo łowieckie (Dz. U. z 2023 r. poz. 1082) w szczególności rozdział 9 szkody łowieckie,
- Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 2023 r. poz. 1336 z późn. zm.) informacji należy szukać w rozdziale 10 skutki prawne objęcia ochroną,
- https://www.lasy.gov.pl/pl/informacje/aktualnosci/ruszaja-szkolenia-z-zakresu-szacowania-szkod-lowieckich/poradnik-szkody-lowieckie.pdf – Szkody łowieckie w pytaniach i odpowiedziach stan na dzień 28.02.2022 r.,
- http://www.lomza.pzlow.pl/kola-i-obwody-lowieckie/ – wyszukiwarka kół łowieckich oraz obwodów łowieckich,
- Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 8 lutego 2018 r. w sprawie szacowania szkód wyrządzonych przez niektóre gatunki zwierząt objęte ochroną gatunkową (Dz. U. z 2018 r. poz. 645).
